Πέμπτη 5 Ιουλίου 2012

Η αρρώστια του νέου Millenium

Είναι ένας από τους πολλούς χαρακτηρισμούς που έχει δώσει η επιστημονική κοινότητα για την κατάθλιψη. 


Κατάθλιψη ονομάζουμε μία ψυχική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από διαταραχή της συναισθηματικής διάθεσης, με συναισθήματα μοναξιάς, απόγνωσης, απελπισίας, χαμηλής αυτοεκτίμησης. Εναλλακτικά ο όρος χρησιμοποιείται για να δηλώσει την προαναφερθείσα διαταραχή στην συναισθηματική διάθεση, οπότε μιλούμε για ένα κλινικό σύνδρομο που μπορεί να εμφανισθεί πρωτογενώς ή δευτερογενώς σαν επιπλοκή πλήθους ψυχικών και σωματικών διαταραχών, άλλοτε για να δηλώσει το σύμπτωμα της κατάθλιψης (δηλαδή το αρνητικό συναίσθημα) και άλλοτε την συναισθηματική διαταραχή η οποία μπορεί να είναι ένα καταθλιπτικό επεισόδιο στα πλαίσια Μείζονος Καταθλιπτικής Διαταραχής, Διπολικής Διαταραχής, Δυσθυμίας, Κυκλοθυμίας, είτε οφειλόμενο σε μία Γενική Ιατρική Κατάσταση, ή Διαταραχή σχετιζόμενη με ουσίες.




Τα αίτια πολλά. Η ένδεια, τα συναισθηματικά αδιέξοδα, οι ερωτικές απογοητεύσεις, η ανθρώπινη απώλεια κ.α. Το φαινόμενο έχει γίνει πιο έντονο τα τελευταία χρόνια λόγω της οικονομικής κρίσης και διαρκώς αυξάνονται οι ασθενείς. Γιατί περί ασθενών πρόκειται. 

Το πρώτο βήμα που πρέπει να γίνει είναι να καταλάβει ο ίδιος ο ασθενής ότι νοσεί. Πράγμα δύσκολο γιατί α) πολλοί δεν θέλουν να το παραδεχτούν και β) νομίζουν ότι είναι μια στεναχώρια που θα περάσει. Εξάλλου, υπάρχει ακόμη η επαρχιώτικη αντίληψη πως η αρρώστια είναι ντροπή. Για να γιατρευτεί ο ασθενής θα πρέπει να αφήσει τέτοιες αντιλήψεις πίσω. 

Άπαξ και ο ασθενής παραδεχτεί πως έχει πρόβλημα, αναζητά άμεσα βοήθεια. Η βοήθεια αυτή δεν είναι πάντα ιατρική, όπως εσφαλμένα θεωρούν πολλοί. Εξαρτάται από την έκταση της αρρώστιας και την ψυχική δύναμη του ασθενούς. Αν, για παράδειγμα, κάποιος που έχει αναγνωρίσει το πρόβλημά του και έχει το σθένος να ψάξει μόνος του να βρει τί φταίει, δεν χρειάζεται να καταφύγει σε ιατρική βοήθεια. Αν, όμως, αδυνατεί από μόνος του, τότε η επιστημονική αρωγή είναι απαραίτητη. 

Ο ψυχολόγος (ή ο ψυχίατρος), βοηθάει, μέσω της κουβέντας, να ανακαλύψει ο ασθενής τί είναι αυτό που τον έχει φέρει σε αυτό το τέλμα και να βρει λύσεις από μόνος του. Δεν δίνει έτοιμη την λύση, γιατί κάτι τέτοιο απλά θα ανακούφιζε προσωρινά τον ασθενή και βραχυπρόθεσμα θα τον έφερνε στο ίδιο σημείο.

Η διαφορά ψυχολόγου-ψυχιάτρου είναι πως ο τελευταίος μπορεί να συνταγογραφεί. Σε ορισμένες περιπτώσεις επιβάλλεται η χρήση φαρμάκων για την  καταπράυνση των συμπτωμάτων. Τα κυριότερα εξ αυτών είναι οι κρίσεις πανικού, η ατελείωτη μελαγχολία, τα ξαφνικά ξεσπάσματα σε δάκρυα κ.ο.κ. Τα φάρμακα αυτά-το κυριότερο συστατικό των οποίων είναι η ορμόνη σερετονίνη-βοηθάνε τον ασθενή να χαλιναγωγήσει τα συναισθήματα του, ώστε να μπορέσει να επικεντρωθεί στην θεραπεία της κατάθλιψης. Υπάρχει η εσφαλμένη αντίληψη πως όσοι παίρνουν αντικαταθλιπτικά είναι τρελοί. Περιττό να γράψω πόσο λάθος είναι. Η κατάθλιψη είναι μία ακόμη αρρώστια η οποία απλά "χτυπάει" τα συναισθήματα και όχι κάποιο ζωτικό όργανο.

Κάτι ακόμη σχετικά με τον ασθενή: ο ίδιος νομίζει πως αυτό που νιώθει εξωτερικεύεται στις κινήσεις του, στο πρόσωπο του, στις αντιδράσεις του. Δεν είναι έτσι. Οι γύρω του δεν μπορούν να καταλάβουν τίποτα. Όταν, λοιπόν, ο κοινωνικός κύκλος του ασθενή ενημερώνεται από τον ίδιο πως νοσεί, θα πρέπει να δείξει την ανάλογη φροντίδα, συμπαράσταση, κατανόηση που θα έδειχνε αν του ανακοίνωνε πως έχει αρρωστήσει από "κάτι" που είναι άμεσα αντιληπτό, όπως η γρίπη. Γιατί ο καταθλιπτικός φοβάται. Φοβάται ότι δεν τον καταλαβαίνουν, ότι δεν τον νιώθουν, ότι δεν υπάρχει θεραπεία. 

Υπάρχει θεραπεία. Μπορεί σε κάποιους ασθενείς να χρειαστεί περισσότερος χρόνος, αλλά είναι στο χέρι τους να γιατρευτούν πλήρως. Χρειάζεται υπομονή και μεγάλη πάλη με τον εαυτό τους. Γιατί, όπως και να το κάνεις, όταν ανακαλύπτεις πως κρύβεις άλλες δυνάμεις μέσα σου, ένα σοκ το παθαίνεις!